حجاب و عفت

اول: ارکان دین در همه ادیان بر چهار دسته اند: امساک (رابطه خود با خود) همچون روزه، عفت و ...، انصاف (عدالت رفتاری با دیگران)، انفاق (رحمت رفتاری با دیگران) و ذکر به معنای یادآوری (رابطه با خدا)

دوم: عفت جزء امساک و دین الهی است. نسخ پذیر و ابطال پذیر هم نیست. به انسان توانایی کنترل امیال حیوانی بر خلاف حیوانات داده شده است. بخاطر این توانایی وظیفه و تکلیف یادگیری کنترل امیال حیوانی هم بر عهده انسان گذاشته شده است. پروردگار نمی خواهد انسان ها همچون حیوان ها بر اساس غریزه و میل عمل کنند.

سوم: عفت یعنی ادمی خویشتن دار باشد البته محرک دیگران هم نباشد. یک مفهوم آن عدم انگشت نما نشدن در میان خلق می باشد. عفت یک صفت است. طیف دارد. مقدار مطلق صفر و یکی نیست. پارامترهای کنترل کننده عفت دو چیز است. اولا در دین عسر و حرج یا تکلف و به سختی افتادن نداریم. (این یکی از اصول بنیادی دین است). تکلف چیست؟ در رابطه با خود شخص تعریف می شود. برای هر کس متفاوت است. میزان سختی است که انسان قلبا از دین احساس انزجار و بدی کند. مثلا من دو خواهر می شناسم. پدر و مادرشان اختیار را به خودشان گذاشته اند. یکی چادر را انتخاب کرده است. یکی مانتو را. هیچکدام هم از این نظر در تکلف و سختی نیستند. با سلیقه خودشان انتخاب کرده اند. پارامتر دیگر هم حفظ عفت و عدم تبرج و تظاهر می باشد که این هم توسط خود شخص مشخص می شود و می فهمد که کی دارد مثلا برای مردان تبرج می کند.

چهارم: ما دارای یک حد آزادی پایین برای حجاب بصورت عرفی می باشیم. تقریبا در تمامی ممالک لیبرال بجز معدودی، محدودیت هایی برای حجاب عرفی و میزان آزادی در برهنگی وجود دارد. این محدودیت عرفی باید از طریق همان عرف و ساز و کار دموکراسی مشخص و تعیین گردد. مثلا یک زمانی در آمریکا مایوهای شنا باید مثلا تا سر ران می بوده است نه کمتر. فرهنگ بطور کلی قابل تزریق کردن از بیرون نیست. توسط هویت خود جامعه و در دیالکتیک میان عناصر مختلف جامعه مشخص می شود. همچنین دارای حرکت می باشد و به مرور زمان هم می تواند تغییر کند.

پنجم: ما با پورنوگرافی، عریانی و ... کاملا مخالف هستیم. آن را پرخوری در غریزه قدرتمندی که بشر دارد می دانیم که این غریزه قدرتمند احتیاط به تحریک دوباره ندارد.

پنجم: آیا در میزان رعایت عفت برابری و مساوات بین مردان و زنان باید وجود داشته باشد؟ یک متخصص امور زناشویی خارجی که اتفاقا خیلی هم بی پروا بود، از نظر تاریخی می گفت که تشکیل خانواده در حیوانات و انسان در فرگشت برای تولید نسل انجام می شده است. وی می گفت از زمانی که از نظر فرگشتی انسان بر روی دو پا ایستاد، زن ها به دلیل استفاده از دست ها برای بچه داری، نیازمند حفظ شوهر در کنار خود و بواقع تحکیم خانواده برای رفع نیازهایشان شدند. بطور عموم هم نگاه کنید، مردان تنوع طلب تر از بانوان می باشند. اما بانوان اون مطلوب و مقصود واقعی اشان تشکیل یک خانواده پایدار، حفظ کیان خانواده و ... می باشد. یعنی بانوان میل بیشتری به تشکیل یک خانواده پایدار، حفظ کیان خانواده نسبت به مردان بطور کلی دارند. بعلاوه از طرف دیگر بانوان عنصر زیبایی شناختی محسوب شده و بواقع نقش بیشتری در تحریک میل جنسی عهده دارند که تهدید کننده بنیان خانواده می تواند باشد. بنظر بنده، بدلیل داشتن میل بیشتر در حفظ خانواده، همچنین داشتن نقش بیشتر، لازم است که در وظیفه و تکلیف حفظ عفت نقش بیشتری نسبت به مردان داشته باشند. برای هر زیبارویی در این عالم همواره مثالی بالاتر از او هم وجود دارد.

ششم: بررسی سیر تاریخی نشان می دهد که بطور کلی عدم امکان تشخیص پدر فرزند در گذشته قبل از عصر ژنتیک ، در بسیاری از جوامع حتی جوامع اروپایی و ... سعی بیشتر در کنترل و در خانه نگهداشتن و حفظ حجاب زنان وجود داشته است. سختگیری بیشتری وجود داشته است. بعد از کشف ژنتیک و امکان تشخیص پدر فرزند، در جوامع غربی این کنترل گری کاهش یافت و منجر به وضعیت امروزی گردید. از این سیر تاریخی شاید بتوان به یک سیر ارتقایی احکام بعد از عصر ژنتیک رسید.

هفتم: محققانی چون آقایان احمد قابل و ترکاشوند مورّخانه و فقیهانه نشان داده اند که پوشاندن موی سر گویا وجوب شرعی ندارد. دقت کنید آقای احمد قابل یک مجتهد عقل گرا بوده است.

پژوهشی در اعمال مرسوم شب های قدر

جوشن کبیر

حدیثی در باب توصیه به خواندن جوشن کبیر در شب های قدر وجود ندارد. تنها دو حدیث وجود دارد که  هر كس‌ آن‌ را اول‌ ماه‌ مبارك‌ رمضان‌ بخواند خدا به‌ او درك‌ فضیلت‌ شب‌ قدر را روزی‌ می‌دهد و نیز هر كس‌ آن‌ را سه‌ بار در این‌ ماه‌ بخواند، در طول‌ زندگی‌اش‌ در امان‌ خدا قرار می‌گیرد.

شان نزول این دعا، بنابر روایات، در یكی‌ از غزوات‌ كه‌ پیامبر زرهی‌ سنگین‌ پوشیده‌ بودند و آن‌ زره‌ جسم‌ ایشان‌ را اذیت‌ می‌كرد، جبرئیل‌ نازل‌ شد و ضمن‌ اعلام‌ سلام‌ خدا بر پیامبر، خواندن‌ این‌ دعا را به‌ جای‌ پوشیدن‌ آن‌ زره‌ به‌ پیامبر توصیه‌ كرد و گفت‌: كه‌ این‌ دعا امان‌ پیامبر و امت‌ اوست‌. طبق دیگر روایات، بواقع این دعا یک دعای حفاظ است و باعث محافظت انسان می گردد. در حالیکه شب قدر، شب ارائه درخواست ها به پروردگار، طلب مغفرت و استعفار می باشد. چرا باید یک دعای حفاظ از شیاطین و دشمنان در شب پربرکتی همچون شب قدر خوانده شود؟ آیا صرف طولانی بودن برای شب زنده داری کفایت می کند؟ برای بنده دلیل خوانده شدن این دعا در شب های قدر واقعا نامشخص می باشد.

دعای سرگرفتن قران

این دعا هم حدیثی درباب توصیه به خواندن آن در شب های قدر برای آن وجود ندارد. اما دعای مجربی بنظر می آید. تنها نکته قابل ذکر این است که بنظر می آید عبارت بک یا الله، در آن بی معنی و اشتباه باشد. طبق حدیثی که نگارنده بعنوان حدیث قابل اطمینان برای این دعا پیدا کرد عبارت درست یا سیدی یا سیدی یا سیدی، یا الله یا الله ... تا 10 بار می باشد. عبارت یا الله یا الله ...، در دعاهای دیگری هم به کرات استفاده شده است.  تنها حدیث معتبری که در این زمینه یافتم از امام کاظم به شرح زیر بود: .... يا سيدي يا سيدي يا سيدي، يا الله يا الله يا الله - عشر مرات - وبحق محمد - عشر مرات - وبحق كل إمام وتعدهم حتى تنتهى إلى إمام زمانك عشر مرات. فانك لا تقوم من موضعك حتى يقضى لك حاجتك، وتيسر لك أمرك.

در احادیث دیگر عمدتا اسم کل ائمه تا امام دوازدهم ذکر شده بود که بنظر من غیرممکن است این احادیث اصل باشد. بهرحال شب های قدر، واقعا شب های استجابت دعا می باشد. اما به کسانیکه عربی مسلط نیستم پیشنهاد می کنم بجای خواندن دعاهای طولانی عربی، به زبان فارسی دعا کنند. آیا تعریف دعا را می دانید؟ دعا درخواست های ما از پروردگار می باشد. وقتی به زبان عربی مسلط نیستید و دعاها را به عربی می خوانید بواقع چیزهایی از خدا می خواهید که خودتون هم ازش اطلاع ندارید. البته دعا دارای آدابی می باشد، بهتر است آداب دعا کردن را یاد بگیرید.

بعضی وقت ها نیم ساعت دعا فارسی کردن و با خدا راز و نیاز کردن بسیار بهتر و لذت بخش تر از دعاهایی است که به عربی در دو ساعت خوانده می شود. خواندن ترجمه خوب و مناسب دعاهایی همچون ابوحمزه ثمالی همچون ترجمه حسین انصاریان، لذت بخش تر از خواندن خود دعا به عربی می باشد. سخن این است که خواندن دعا به عربی سختی است به خود می دهیم اما در آن اتفاقا کاهش اثر و سودمندی ذکر است.